ONZICHTBARE BLOEI

Volgens ds. G.D. Kamhuis, tot voor kort voorzitter van de Gereformeerde Bond binnen de NHK/PKinN, is er binnen de Gereformeerde Bond sprake van een bloei sinds de Hersteld Hervormden zijn "weggegaan". Dit stond te lezen in het Nederlands Dagblad van 22 mei. Kamphuis: "Door het vertrek is een zekere ruimte gekomen, kan er ruimte geademd worden. Geloof dat net ontkiemde, kreeg soms geen kans, het werd gewantrouwd en kon zich niet ontwikkelen.''

Hij constateert, zo lezen we in het Nederlands Dagblad, in sommige gemeenten "een opbloeiend geestelijk leven". Opvallend is hoe smal de winst is die Kamphuis constateert. Er is geen bloei in het land, niet in de christenheid, niet onder de gereformeerde belijders, niet in de Protestantse Kerk in Nederland, en niet in de kringen van de Gereformeerde Bond (in de PKinN). Nee, het zijn 'sommige' gemeenten. Hmmm.
Het is een bekend fenomeen dat na elke scheuring er een zogenaamde opleving komt. Activisme noemt men dit ook wel. Kamphuis ziet deze geestelijke opleving op twee vlakken. Ten eerste op het vlak van de geloofsdeelname, zoals blijkt uit het avondmaalbezoek. Ten tweede is er de ruimte die men ervaart.
Vooropgesteld: er kan een kern van waarheid zitten in dat wat Kamphuis constateert, namelijk dat in sommige gemeenten ontluikend geloof werd verwaarloosd. Net zoals veel traditioneel geloof werd verketterd of genegeerd in een vagebondsprediking (vertelt Kamphuis er gemakshalve maar niet bij).
Maar afgezien hiervan is het opvallend dat ds. Kamphuis in feite niets zegt. Avondmaalsbezoek zegt namelijk niets over het geestelijk leven. Alleen de context van leer en leven geeft misschien een betekenis aan avondmaalsgang. Maar terwijl de kerkgang terugloopt, de geloofstwijfel toeneemt, de wereldgelijkvormigheid zich opdringt, gereformeerde bonders als drs. W. Dekker homorelaties zegenen, enz. enz. waagt ds. Kamphuis juist groei te zien. Een 'geestelijke' nog wel.
En hij versterkt deze constatering met wat gepraat over 'ruimte'. Dat klinkt modieus, want mensen willen vooral geen vormen, zoals vrouwenkleding voor de vrouw e.d., geen tradities, zoals kerkgang op zondag, en geen ongemakkelijke gevoelens, zoals tijdens een vermanende prediking.
Wanneer er dus wordt toegegeven aan de opleukingsdrift van de overgebleven PKinN-hervormden, en ondertussen stiekum de harde kantjes van de gereformeerde traditie worden afgevijld, dan kan ds. Kamphuis tevreden afscheid nemen.
Alles is achteraf pure winst geweest. Het verlies zit hoogstens wat in het beroepingswerk (altijd al een 'probleem' geweest, dat is dus niet erg). Maar voor de rest: pure winst, en geen verlies. En dan het dan bij andere gelegenheden maar hebben over 'ootmoed' en zo. Zijn PKN'ers nu al zo afgestompt dat ze ook dit allemaal maar accepteren?

Johannes Venator